Ze wilden niet meer aan die ene klas lesgeven, want ze voelden zich geschoffeerd, niet serieus genomen, beledigd en alles wat daar tussenin zit. Dit was de mening van de docenten van een havo-4 klas. Mijn hulp werd ingeroepen om de situatie weer werkbaar te maken.

In het begin waren het slechts een paar docenten, maar het werd van kwaad tot erger en al gauw haakten ze één voor één af. Gewoon omdat ze niet meer voor de klas wilden of durfden te staan.

Van de leerlingen hoorde ik de andere kant van het verhaal, dat vertelde dat sommige lessen bestonden uit alleen nog maar het kijken naar een televisie programma. Om daarna in discussie te gaan over bepaalde onderwerpen, dacht ik nog naïef, maar nee, dat was het dan. Op naar de volgende ‘les’, die ook bestond uit iets voor jezelf doen.

Dit werd dagelijkse realiteit. Dat het zover had kunnen komen tussen leerlingen en docenten. De verhalen die de leerlingen vertelden over hoe respectloos ze werden bejegend, of dat ze gewoon werden genegeerd door hun docenten wanneer ze iets probeerden duidelijk te maken.

In feite kreeg ik van hen hetzelfde beeld terug, als dat van de docenten. Het waren gewoon spiegelbeelden. De pijn en frustratie van de ene groep bleek hetzelfde te zijn bij de andere groep.

Dit is natuurlijk heel vaak het geval en ik vraag me in alle redelijkheid af: Hoe moeilijk kan het zijn om hierover met elkaar in gesprek te gaan? Blijkbaar heel moeilijk, want de docenten  waren daartoe niet bereid en lieten het liever over aan mij.

Mijn ervaring met de klas was uiteindelijk heel positief. Natuurlijk, ze waren zeer kritisch, ook naar mij, maar open en eerlijk en ze durfden zich kwetsbaar op te stellen door ook naar zichzelf te kijken. Een vermogen dat, naar blijkt, niet iedereen gegeven is.

Inmiddels is het alweer een tijd geleden, maar verhalen over een giftige sfeer op school en/of in de klas is natuurlijk niet alleen voorbehouden aan het voortgezet onderwijs. Dit komt ook voor in het primair onderwijs. Weliswaar op een ander level, maar vaker dan je denkt.

Van de leerkrachten die ik mag coachen, hoor ik regelmatig dat ze op de automatische piloot staan, om het veilig te houden en niet teveel energie kwijt te raken aan ‘gedoe’ in de klas. Ze zijn blij als ze aan het eind van de dag weer zonder ‘kleerscheuren’ naar huis kunnen gaan.

Dit klinkt onschuldig, maar we weten dat inmiddels velen van hen ‘gebutst’ thuis zitten en niet meer weten wat ze moeten doen. Wordt het moed verzamelen, snel weer beter worden en teruggaan, of toch maar iets anders gaan doen? Dat laatste is zonde van alle kennis en ervaring die daardoor wegvloeit uit het onderwijs.

Volgens mij is dit niet de weg die je moet willen gaan met elkaar. In de gesprekken met de havoleerlingen kwam heel duidelijk naar voren dat ze met respect behandeld wilden worden. Ze vonden de houding van de docenten beledigend en voelden zich niet serieus genomen.

Ik wil  even een belangrijke vooronderstelling van verbindend communiceren gebruiken, dat mensen behoefte hebben om in harmonie met zichzelf, elkaar en hun omgeving te leven. Met respect voor zichzelf en anderen en derhalve met verschillen.

Als je dit voor ogen houdt bij deze verstoorde relatie, dan is dit ver te zoeken. De vraag is dus hoe kom je weer dichter tot elkaar om tot een beter werkklimaat te komen?

Van jongeren mag je beter besef van het effect en wederzijdsheid verwachten. Als leerkracht in het primair onderwijs echter zul jij de eerste stap moeten zetten. Concreet. Niet hopen dat het vanzelf over gaat, maar jezelf uitdagen om het bespreekbaar te maken.

Volgens de mentor was de klas na mijn interventie weer aanspreekbaar, maar of dat ook het geval was bij de docenten vertelt het verhaal niet.

Ik nodig je daarom uit om het niet zover te laten komen met jezelf en je leerlingen en altijd in gesprek te blijven met elkaar. Wat er ook gebeurt.

Wil je weten hoe je dat het beste kunt doen? Ik denk graag met je mee. Neem even contact op via www.karen-wessels.nl/contact. 

Succes!

Karen