Het is grijs, koud en nat buiten als ik in de landelijke omgeving van Breda op zoek ben naar een school die speciaal is opgericht voor hoogsensitieve kinderen. In plaats van een schoolgebouw kom ik uit bij een verbouwde boerderij. Via de tuinpad loop ik naar de achteringang waar ik word ontvangen door vier grote loslopende kippen. Ook zie ik twee paarden in de wei lopen en iets verderop staat zelfs een yurt. De enigen die ik hier hoor, zijn een paar koolmezen.
Vanuit mijn missie om vrouwen in het primair onderwijs te helpen verbindend te communiceren, heb ik hier een afspraak gemaakt met een hele bijzondere vrouw, die 5 jaar geleden een orthopedagogisch didactisch centrum (OPDC) heeft opgezet voor hoogsensitieve kinderen van 6 tot 18 jaar. Het belooft een bijzondere ontmoeting te worden.
De deur gaat open en daar staat Mirjam, de directeur van school. Ze nodigt me uit om binnen te komen en biedt me thee aan. We gaan zitten in de ‘klas’, die eruit ziet als een grote woonkamer. Ik neem plaats aan de grote tafel met minstens 20 stoelen en laat de ruimte op me inwerken. In de hoek staat een grote versierde kerstboom, die met zijn verlichting zorgt voor een warme sfeer. Met een grote pot thee tussen ons in maken we nader kennis en vertelt Mirjam waarom ze deze school destijds is gestart.
Met het begrip hoogsensitiviteit (HSP) was ik al heel lang bekend en herkenning bij mezelf was voor mij reden om over dit onderwerp lezingen te gaan geven voor basisscholen. Destijds werd dat met veel scepsis en soms hoongelach aangehoord door leerkrachten en IB-ers. ‘Nou, hier hebben wel meer kinderen last van’ of ‘ dan is mijn eigen kind ook hoogsensitief!’. Het idee dat dit tot de mogelijkheden behoorde, of dat dit een belangrijke factor zou kunnen spelen in het onderwijssysteem, was voor velen ondenkbaar en leek zelfs een beetje bedreigend.
De kennismaking met Mirjam en haar school maken me daarom helemaal blij. Eindelijk is er iemand opgestaan om een plek te creëren voor deze kinderen met deze speciale persoonlijkheidskenmerken. Niet om maar iets nieuws te doen, maar geboren vanuit een bittere noodzaak vanwege de hoogsensitiviteit van haar eigen kind, dat volledig vastliep in het reguliere onderwijs. Wist jij dat maar liefst 15% van de bevolking hoogsensitief is, dat wil zeggen 1 op de 6 mensen?
Hoogsensitieve mensen hebben een fundamenteel andere, meer intensere ervaring van de wereld om hen heen. Dit leidt tot een verhoogde kwetsbaarheid voor overprikkeling en emotionaliteit. Bovendien hebben ze een diepgaandere informatieverwerking, waardoor ze bedachtzaam zijn en meer tijd nodig hebben om een beslissing te nemen.
Diepgaande informatieverwerking
Hoogsensitiviteit betekent niet hetzelfde als hooggevoeligheid. Hooggevoeligheid zegt iets over de verwerking van informatie en het gedrag wat daarop volgt. Dat gedrag kan een uiting zijn van (over)prikkeld zijn, emotioneel geraakt zijn, maar hangt niet samen met een diepgaandere informatieverwerking in de hersenen, zoals dat bij hoogsensitieven het geval is.
Je kunt je voorstellen dat wanneer een leerling hoogsensitief is en daardoor meer waarneemt, daar ook meer betekenis aan geeft. Bij stresserende situaties neemt het denken zelfs af en beleven ze deze momenten intenser dan gemiddeld. Bovendien bezitten hsp’ers een sterker bewustzijn van veranderingen in hun omgeving, zoals stemmingswisselingen en negativiteit en reageren daar op. Met alle gevolgen van dien.
HSP-ers voelen zich vaak anders dan anderen. Ze voelen zich vaker afgewezen of alleen, omdat de grote groep hen niet begrijpt. Ook zij willen graag bij de groep horen en passen zich daarom aan, maar doen zichzelf daarmee geweld aan. Ze lijken introvert, maar kunnen in een vertrouwde omgeving ook heel extravert zijn. Ze stellen zichzelf en hun omgeving diepzinnige vragen en lijken daardoor volwassener dan hun leeftijdsgenoten. Wanneer er iets fout gaat, zoeken ze altijd de fout bij zichzelf. Daarom zijn ze vaak keihard voor zichzelf en zacht voor anderen.
Mirjam en haar team leren de kinderen in ieder geval in balans te blijven. Naast onderwijs zijn er activiteiten als yoga, ademhalingstechnieken, mindfulness, buiten spelen en dierenverzorging, waardoor ze leren om dicht bij zichzelf te blijven. Mirjam vertelt dat wanneer HSP niet tijdig wordt herkend, de kinderen overprikkeld raken, waardoor hevig vermoeidheid ontstaat, wat weer kan leiden tot angst-, drift- en huilbuien, die naar buiten komen in de veilige thuissituatie.
De kinderen laten vaak lang sociaal wenselijk gedrag zien, waardoor leerkrachten hen vaak niet herkennen. Om te voorkomen dat de klachten leiden tot naar buiten gerichte gedragsproblemen, heeft ze deze ‘school’ opgericht ter preventie, maar ook om te kunnen herstellen na uitval en ze uiteindelijk te laten terugkeren naar het reguliere onderwijs.
Ik ben in ieder geval blij dat hoogsensitieve kinderen meer en meer gezien en erkend worden. Vooral ben ik blij te hebben gezien dat er een fantastische plek is waar ze zichzelf mogen zijn en waar het onderwijs en de begeleiding is afgestemd op de behoeften van ieder individu. Inmiddels is er meer bewustzijn hierover en zijn er scholen in Nederland waar erkenning is voor deze jongeren.
Voor mij is dit in ieder geval nog meer reden om te streven naar meer bewustzijn over de kracht van Verbindend Communiceren binnen het primair onderwijs, teneinde dit te kunnen verankeren ten behoeve van alle kinderen.
Nog even voor de duidelijkheid zet ik een aantal feiten voor je op een rij om het hoogsensitieve kind in je klas eerder te kunnen herkennen:
# 1. Intensere ervaring van de wereld om hen heen
# 2. Diepgaande informatieverwerking waardoor ze bedachtzamer zijn
# 3. Bewuster en gevoeliger voor veranderingen in hun omgeving
# 4. Lijken volwassener dan hun leeftijdsgenoten
# 5. Wanneer niet goed ondersteund, laten ze op den duur gedragsproblemen zien
Je begrijpt dat wanneer 15% van onze bevolking hoogsensitief is, er in een gemiddelde klas van 30 kinderen, zo’n 4 tot 5 kinderen hsp zijn, dan vraagt dit extra aandacht van jou als leerkracht. In hoeverre ben je je daar bewust van en hoe ga je daarmee om?
Wat pas je aan en wat doe je om ze zich gezien en veilig te voelen? Laat het me weten en geef hieronder een reactie, zodat we ervan kunnen leren.
0 reacties